Γράφει η Ζωή Μακρονάσιου, ειδική παιδαγωγός- γλωσσολόγος, με μάστερ στη σχολική ψυχολογία!
Τα τελευταία χρόνια στις Κοινωνίες της Δύσης κατακλυζόμαστε όλο και περισσότερο από το άγχος ή στρες, το οποίο έχει εισβάλει δυναμικά στη ζωή μας, την καθορίζει και την προσδιορίζει, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επηρεάζει καταλυτικά την καθημερινότητά μας αλλά και την υπόλοιπη ζωή μας. Ωστόσο, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα, όταν το στρες αυτό εισέρχεται και στον χώρο της εργασίας μας, οπότε επηρεάζει καθοριστικά την αποδοτικότητα του ατόμου, ειδικά όταν αυτή συνδέεται (κυρίως στο ιδιωτικό τομέα) με τον φόβο της απομάκρυνσης ή της απόλυσης.
Ο χώρος εργασίας αποτελεί παράγοντα άγχους
Στις μέρες μας ο χώρος εργασίας αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα άγχους. Ως εργασιακό άγχος ορίζεται το άγχος που οφείλεται στην εργασία κι εμφανίζεται όταν οι απαιτήσεις του επαγγέλματος ξεπερνούν την ικανότητα αντιμετώπισης ή ελέγχου της κατάστασης (OSHA 2000), ενώ ετυμολογικά η λέξη στρες ανάγεται στο λατινικό ρήμα stringere που σημαίνει «σφίγγω», χρησιμοποιούμενη εδώ προφανώς με τη μεταφορική της σημασία. Πρόκειται για μια κατάσταση και όχι για μια ασθένεια, ως απόρροια της υπερβολικής πίεσης, την οποία υφίσταται το άτομο με την παρεπόμενη ανασφάλεια και αμφιβολία ή φόβο που του δημιουργεί.
Στο σύγχρονο περιβάλλον ένα πλήθος στρεσογόνων παραγόντων σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την υγεία των εργαζομένων. Πρόκειται για παράγοντες χημικούς, βιολογικούς αλλά και εργονομικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς. Οι ψυχοκοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που αφορούν στις εργασιακές σχέσεις, την αξιολόγηση εργασίας, τον ρυθμό και τις υπερωρίες χαρακτηρίζονται ως σημαντικές πηγές προβλημάτων τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία. (Τούντας 2011)
Σε ποια επίπεδα όμως βρίσκεται το εργασιακό άγχος εν καιρώ πανδημίας και πώς τελικά συνδέεται αυτό είδος στρες με τον κορωνοϊο; Πώς επηρεάζει τη ζωή των εργαζομένων ο covid;
Αναμφισβήτητα, τους τελευταίους μήνες ολόκληρος ο πλανήτης ζει σκηνές πρωτοφανούς πανδημίας, με αποτέλεσμα αφενός τον φόβο για την προσωπική υγεία κατά κύριο λόγο, αφετέρου δε την αβεβαιότητα για το εργασιακό αύριο. Νέες συνθήκες δουλειάς, τηλε- εργασία, τηλε- εκπαίδευση, περιοριστικά μέτρα, καραντίνα, κλειστές επιχειρήσεις και δομές δημιουργούν νέα δεδομένα σε μια κοινωνία που διαρκώς αλλάζει και μεταλλάσσεται σε κάτι νέο.
Το άτομο νοιώθει ανασφαλές, μη δημιουργικό
Σίγουρα, υποβόσκει ο φόβος της μη ανταπόκρισης στις νέες συνθήκες, καθώς η κοινωνία προχωρά και συχνά εξελίσσεται χωρίς εμάς , χωρίς να συμβαδίζει το «εγώ» με το κοινωνικό σύνολο. Το άτομο νιώθει ανασφαλές, μη δημιουργικό, ατελέσφορο καθώς απέχει από τον χώρο εργασίας, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να διοχετεύσει κι ένα σπουδαίο μέρος της ενέργειάς του. Επηρεάζεται καθοριστικά η προσωπική του ζωή δημιουργώντας επιπρόσθετα προβλήματα στις ήδη δύσκολες διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, ενώ δεν σπάνιες και οι περιπτώσεις της κοινωνικής απομόνωσης σε ό,τι αφορά τη γενικότερη συμπεριφορά του ατόμου, πόσο μάλλον σε μια περίοδο που η απομόνωση επιβάλλεται και από την ιατρική επιστήμη.
Σίγουρα, οι επιστήμες της Κοινωνιολογίας και της Ψυχολογίας θα έχουν στο μέλλον να δώσουν πολλές απαντήσεις, οι οποίες θα αναδειχθούν μέσα από ενδελεχείς και προσεγμένες έρευνες. Είμαστε εδώ για να εκφράσουμε την αισιοδοξία μας και την πίστη σε ένα καλύτερο αύριο, απαλλαγμένο όσο το δυνατόν περισσότερο από εργασιακό άγχος και τα παρεμφερή συναισθήματα δυσφορίας που το συνδέουν σε συνδυασμό με μια καταλυτική επέμβαση της ιατρικής επιστήμης στο θέμα της παγκόσμιας πανδημίας του κορωνοϊου.
Ας ελπίσουμε σε μια κοινωνία με λιγότερα προβλήματα ψυχικής υγείας είτε αυτά άπτονται του εργασιακού στρες είτε όχι, μιας και όλες αυτές οι έννοιες αλληλοσυνδέονται, αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοεξαρτώνται.
