Ο πιανίστας που ο Μίκης Θεοδωράκης αποκάλεσε «Απόστολο της μουσικής του.

Oι κριτικές του ευρωπαϊκού Τύπου, κάνουν λόγο για «το νέο μεγάλο ταλέντο της Ελλάδας», «έναν πρώτης τάξεως Ευρωπαίο σολίστ», ενώ σχόλια μεγάλων μουσικών προσωπικοτήτων παραδέχονται ότι «ανήκει στη γενιά των διαπρεπών νέων Ελλήνων πιανιστών» (Ρομπέρτο Σίντον), ότι «οι τεχνικές και μουσικές του ικανότητες ανταποκρίνονται απόλυτα σε διεθνές επίπεδο» (Πάουλ Μπαντούρα-Σκόντα) και ότι «είναι ένας αληθινός μουσικός» (Κονσταντίν Γκάνεφ).O λόγος για τον Βολιώτη πιανίστα Ντίνο Μαστρογιάννη.

Συνέντευξη Άρτεμις Καλαμογιώργου

1.Που γεννηθήκατε;

Γεννήθηκα στη Λάρισα, επειδή ο πατέρας μου είχε πρωτοδιοριστεί εκείνον τον καιρό ως καθηγητής μουσικής στη 2θμια εκπαίδευση εκεί.  Όμως είμαι Βολιώτης, και μάλιστα αισθάνομαι πως κατάγομαι από την παλιά γενιά των Βολιωτών. Ίσως να είμαι και ο τελευταίος αυτής της γενιάς.

2.Πώς ήρθε η επαφή σας με το πιάνο; Σε ποια ηλικία;

Άρχισα στα 7 μου χρόνια με προτροπή του πατέρα μου Βλάση, και με δασκάλα την αείμνηστη Έλλη Αδάμ. Όμως διέκοψα σύντομα, γιατί δεν ήμουν και τόσο διατεθειμένος να μελετώ όσο χρειαζόταν.  Στο μεταξύ όμως έπαιζα καθημερινά μόνος μου πιάνο (διάφορες μελωδίες που έβγαζα με το αυτί), και τραγουδούσα πάντα στην ιστορική Παιδική Χορωδία της Έλλης Αδάμ, με την οποία, σε ηλικία μόλις 8 χρονών, ταξίδεψα μαζί με τον πατέρα μου στο Αρέτσο της Ιταλίας, όπου λάβαμε το 3ο Βραβείο στον δυσκολότερο Διαγωνισμό Χορωδιών του κόσμου. Ήμουν τότε το μικρότερο παιδί στη Χορωδία και οι Ιταλοί φωνάζανε: uno piccolo! (ένα μικρό!)

3.Γιατί πιάνο και όχι κάποιο άλλο όργανο;

Καταλυτική ήταν η επιρροή της Έλλης Αδάμ σ’αυτή την επιλογή μου. Βέβαια, μετά από χρόνια κατάλαβα κι από μόνος μου ότι μάλλον ήμουν γεννημένος για το πιάνο, αφού ακόμη οι  φωτογραφίες στις οποίες εμφανίζομαι με το πιάνο είναι οι πιο “φυσικές” – κάτι δηλαδή σαν το πιάνο να είναι προέκταση του σώματός μου.

4.Ποια ήταν η πρώτη σας δασκάλα;

Η αείμνηστη Έλλη Αδάμ στην ομώνυμη Μουσική Σχολή του Βόλου. Την είχα σαν μητέρα. Τη λάτρευα και με λάτρευε κι αυτή σαν παιδί της. Και ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που μπορούσε να με επηρεάσει κατά πάντα και διά πάντα στη ζωή μου.

5.Αν δεν ήταν το πιάνο θα μπορούσε να είναι κάποιο άλλο μουσικό όργανο;

Ίσως! Λατρεύω το βιολί (ο πατέρας μου ήταν καθηγητής βιολιού) και το τραγούδι (όπερα, λήντερ κλπ.). Βέβαια, δεν έχω την κατάλληλη φωνή για τραγουδιστής. Ίσως ούτε και το κατάλληλο χέρι για βιολί. Όμως ξέρω απέξω κι ανακατωτά όλο το ρεπερτόριο και για τα δύο παραπάνω, και δεν κάνω ποτέ λάθος στις εκτιμήσεις μου αν κάποιος είναι καλός βιολονίστας ή καλός τραγουδιστής. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι σε ηλικία μόλις 1,5 χρονών διηύθυνα (!!!) χορωδιακά από όπερες του Βέρντι, τα οποία έβαζε ο πατέρας μου σε δίσκους. Κι εγώ απαιτούσα εκείνη τη στιγμή που διηύθυνα, να κάνουν όλοι απόλυτη ησυχία και να με προσέχουν. Επίσης, όταν σπούδαζα μουσικολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, κάποιος καθηγητής (μαέστρος χορωδίας) μου είχε πει: “το ξέρετε ότι έχετε τεράστιο ταλέντο και θα μπορούσατε να γίνετε μαέστρος;”. Και του είπα ναι, αλλά ποτέ δεν έγινα φυσικά.

6.Ο μουσικός είναι επάγγελμα; Μπορεί κανείς να επιβιώσει κάνοντας μόνο από αυτό στη σημερινή εποχή;

Είναι και δεν είναι. Σε πολύ προηγμένες ευρωπαϊκές και άλλες χώρες (π.χ. ΗΠΑ), όπου καταλαβαίνουν την πραγματική έννοια και σημασία της σοβαρής μουσικής, μπορεί κανείς να αμειφθεί πολύ καλά. Αλλά στην Ελλάδα δεν νομίζω ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο.

7.Έχετε προσπαθήσει ποτέ να γράψετε μουσική;

Ίσως 1-2 φορές. Αλλά ξέρω ότι δεν έχω το ταλέντο, οπότε δεν μου αρέσει να παριστάνω κάτι για το οποίο δεν είμαι πλασμένος. Βέβαια, ο αείμνηστος δάσκαλός μου στην Αρμονία, ο Ανδρέας Καρμπόνε, μου είχε πει ότι έχω τα χαρίσματα του “πατέρα της μουσικής” (εννοώντας ότι μπορώ με επιτυχία και να παίζω, και να γράφω και να διδάσκω), αλλά δεν το πίστεψα αυτό (ή δεν ασχολήθηκα ποτέ περαιτέρω με το να γράψω).

8.Ποιo ήταν το πιο δύσκολο ρεσιτάλ  που δώσατε ποτέ;

Το ρεσιτάλ στη μνήμη της αείμνηστης και πολυαγαπημένης μου Έρσης Σαράτση (20 Οκτωβρίου 1997) στην “Εξωραϊστική” (λόγω του προγράμματος που είχα διαλέξει αλλά και της ιδιαιτερότητας της συγκεκριμένης στιγμής) και το ρεσιτάλ μου στο περίφημο “Ρωμαϊκό Ατενέουμ” στο Βουκουρέστι (22 Φεβρουαρίου 1999 – λόγω της “έκθεσης” στην οποία υποβλήθηκα, αφού η συγκεκριμένη αίθουσα έχει φιλοξενήσει τα μεγαλύτερα ονόματα του κόσμου (π.χ. Igor Stravinski, Claudio Arrau, Alfred Cortot, Maurice Ravel, Richard Strauss, Yehudi Menuhin, Herbert von Karajan κ.α.).

9.Βρίσκεστε αρκετά   μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο εξωτερικό. Πώς είναι να βρίσκεσαι μακριά από την πατρίδα;

Η αλήθεια είναι ότι αισθάνομαι άνθρωπος “του εξωτερικού”. Είμαι πάντα πολύ χαρούμενος και γεμάτος ενέργεια όταν βρίσκομαι στο εξωτερικό. Αυτό δεν συμβαίνει όταν είμαι στην Ελλάδα, στην οποία είμαι τις περισσότερες φορές πολύ μελαγχολικός. Αγαπώ όμως την Ελλάδα και επιστρέφω πάντα πίσω, κυρίως γιατί έχω εδώ τους γονείς μου, τα πολυτιμότερα πρόσωπα της ζωής μου, και που χωρίς αυτούς δεν θα είχα κάνει τίποτα.

10.Ποιος είναι ο αγαπημένος σας δημιουργός;

Έχω πάρα πολλούς! Αλλά ας σας πω καλύτερα, ποιούς παίζω πιο “πιστά”, η για την ακρίβεια για ποιούς αισθάνομαι ότι η μουσική τους είναι σαν να την έγραψα εγώ: Rachmaninoff, Mozart, Schubert.

11.Ποια η σχέση σας με τον Μίκη Θεοδωράκη;

Η γνωριμία, προσωπική φιλία και αναγνώριση από τον ίδιο ότι είμαι “ο πραγματικός Απόστολος της μουσικής του” είναι ό,τι σημαντικότερο μου έχει συμβεί στην καριέρα μου. Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ο μουσικός μου Πατέρας, είναι ιερό πρόσωπο, είναι ο άνθρωπος που κρατάει στα χέρια του την ιστορία όλης της σύγχρονης Ελλάδας, και είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας συνθέτης “alive or dead”.

12.Η ιταλική εφημερίδα “Libertà” έγραψε για εσάς  χαρακτηριστικά “ανακαλύπτοντας τον πιο μυστικό Mozart”. Όταν το διαβάσατε πώς αισθανθήκατε;

Τέλεια, γιατί το πιστεύω απόλυτα! Μάλιστα πιστεύω πως έχω γνωρίσει τον Μότσαρτ σε προηγούμενη ζωή μου στο Σάλτσμπουργκ (για την ακρίβεια οι περισσότερες προηγούμενες ζωές μου ήταν εκεί). Όταν ακούω ακόμη κι ένα έργο του Μότσαρτ που δεν έχω ξανακούσει, “ξέρω” τι θ’ ακούσω στη συνέχεια…το περιμένω να το ακούσω…είναι σαν να το γνωρίζω ήδη. Είμαι απόλυτα ταυτισμένος με τη μουσική του Μότσαρτ, αλλά και με αρκετά στοιχεία του χαρακτήρα του.

13.Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός πετυχημένου εκτελεστή ενός μουσικού κομματιού;

Αυθεντικότητα, πειθώ στην ερμηνεία (ακόμη κι αν υπάρχει “αμφισβήτηση” από κάποιους που δεν συμφωνούν με τη συγκεκριμένη ερμηνευτική αντίληψη), καθώς και το να έχεις να προσφέρεις κάτι το διαφορετικό, κάτι που ο άλλος δεν περιμένει να το ακούσει (γιατί οι περισσότεροι επαναλαμβάνουν συνεχώς τα ίδια και τα ίδια που ήδη έχουμε ακούσει από τους παλιότερους).

14.Πότε κλάψατε τελευταία φορά;

Δύσκολο να το θυμηθώ, γιατί μπορώ να κλάψω ανά πάσα ώρα και στιγμή, ακόμη και με πράγματα που άλλοι τα θεωρούν “αστεία”. Γενικά είμαι άνθρωπος με τεράστιες ευαισθησίες, όσο κι αν το τίμημα γι’ αυτές μπορεί τελικά να “αποδειχθεί βαρύ” για την καθημερινή ζωή. Αλλά δεν είμαι ένας άνθρωπος της καθημερινής ζωής σε καμία περίπτωση.

15.Τι είναι για σας η μουσική;

Περίπου το 75-80% της ζωής μου. Το υπόλοιπο το αφιερώνω στα αγαπημένα μου πρόσωπα.

16.Ποια είναι η απόλυτη ευτυχία για σας;

Πολλοί φιλόσοφοι έχουν πει ότι “ευτυχία είναι οι μικροχαρές της ζωής, γιατί πραγματική και απόλυτη ευτυχία δεν υπάρχει”. Προσωπικά θα έλεγα ότι ευτυχία είναι οι μεγάλες συγκινήσεις της μουσικής, κι αν γίνεται, να συνδυαστούν και με μερικές έστω “μικροχαρές” της ζωής.

17.Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;

Στην άγνοια των ανθρώπων να καταλάβουν κάτι, λόγω της έλλειψης του απαιτούμενου πνευματικού επιπέδου.

18.Αν δεν γινόσασταν μουσικός με τι θα μπορούσατε να ασχοληθείτε;

Δικαστικός, κατάσκοπος, ίσως και…μέντιουμ…

19.Ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;

Το ότι, μολονότι έμεινα στο Βόλο που είναι μια μικρή και σχετικά “απομονωμένη” πόλη, κατάφερα να κάνω όλα αυτά που έκανα στην καριέρα μου, ουσιαστικά και κυριολεκτικά χωρίς τη βοήθεια κανενός (αναφέρομαι κυρίως σε “κυκλώματα”, προώθηση διαμέσου της πολιτικής και των κομμάτων, και κάθε είδους “προώθηση” που μπορεί να “εισπράξει” κάποιος διαμέσου του “παν…μέσον άριστον”).

20.Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;

Αυτό που μου είχε πει η πρώτη μου δασκάλα, η Έλλη Αδάμ: “ο πραγματικά μεγάλος καλλιτέχνης πρέπει να είναι και ηθικό στοιχείο”. Και αυτό που μου είχε πει ο Ανδρέας Καρμπόνε: “όσο θα ανεβαίνεις σκαλιά στη μουσική, τόσο πιο ταπεινός πρέπει να γίνεσαι”.

21.Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα;

“Ο άνθρωπος μοιάζει με κλάσμα όπου ο αριθμητής είναι ο πραγματικός εαυτός του και ο παρονομαστής η ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Όσο μεγαλύτερος ο παρονομαστής, τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος. Και όσο ο παρανομαστής διογκώνεται προς το άπειρο, τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.” – Λέων Τολστόι