Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Διασχίζονταν τον δρόμο της Άλλης Μεριάς με κατεύθυνση προς την Πορταριά στα γεωγραφικά της όρια της, σου τραβάει την προσοχή ένα επιβλητικό κτίριο στο αριστερό σου χέρι που βρίσκεται εκεί μόνο του σε μια μεγάλη έκταση. Πολλές φορές μου τράβηξε το ενδιαφέρον και αναρωτήθηκα σε ποιόν να ανήκει και ποια είναι η ιστορία του. Έτσι  αποφασίσαμε να βρόύμε στοιχεία γι’αυτό το κτίριο και να τα μοιραστούμε μαζί σας.

Η ιστορία του ξεκινάει το 1864  αρχικός ιδιοκτήτης του αρχοντικού ήταν ο γιατρός Ιωάννης Χατζηαργύρης (1831-1908). Γεννήθηκε στην Πορταριά και διακρίθηκε για τους αγώνες του κατά των Τούρκων, αλλά και τις φιλανθρωπίες προς τους πάσχοντες. Διετέλεσε δήμαρχος Βόλου και απεδείχθη «άριστος των οικονομικών του δήμου διαχειριστής, αυστηρότερος του δέοντος φρουρός των εισφορών του λαού», όπως είχε γράψει η «Θεσσαλία» το 1899.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Το αρχοντικό ανήκει στην τρίτη, τη λεγόμενη ύστερη, περίοδο της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής. Τα αρχοντικά αυτής της περιόδου είναι πιο σύγχρονα και καινοτόμα. Διαθέτουν δύο ή τρεις ορόφους, ενώ χαρακτηρίζονται από τις λιτές γραμμές, τις μαρμάρινες λεπτομέρειες και τις απόλυτα συμμετρικές όψεις. Περίτεχνες ξύλινες εξώπορτες, μεγάλα και συμμετρικά παράθυρα, σιδερόφρακτα μπαλκόνια, μεγάλες σκάλες και τρίβολα τόξα συμπληρώνουν την κατασκευή, ενώ η κεντρική είσοδος συνδέεται απευθείας με τη μακρόστενη σάλα.

Στη συνέχεια αγοράστηκε από τον δημοσιογράφο Κώστα Στούρνα.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Ο Μαχητής της δημοσιογραφίας Κώστας Στούρνας

Γιος καραβοκύρη, γεννήθηκε στη Ζαγορά Πηλίου το 1900, σε μια εποχή που η Μαγνησία βρισκόταν στην πρωτοπορία της προοδευτικής σκέψης. Από παιδί έζησε τις περιπέτειες της θάλασσας δουλεύοντας στη σκούνα του πατέρα του. Στράφηκε στη νομική αλλά, όπως του άρεσε να λέει ο ίδιος, στην ουσία «σπούδασε στο σχολείο της ζωής».

Στα 28 του χρόνια είναι ήδη αρχισυντάκτης στην «Πρόοδο», τη δημοκρατική εφημερίδα του Βόλου. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε σε πολλά έντυπα, υπογράφοντας ρεπορτάζ, όπως αυτό για το Νοσοκομείο «Σωτηρία», που άφησαν εποχή για τις αποκαλύψεις και τη ζωντάνια τους.

«Επέζησα από τον δημοσιογραφικόν μισθόν και μόνον με μικρόν διάλειμμα ανεργίας, όταν απελύθην από την “Ακρόπολιν”, κατόπιν απεργίας την οποία οργάνωσεν η Ενωσις Συντακτών», όπως έγραψε για την κρυστάλλινη διαδρομή του στην προσωπική ζωή και τη δουλειά του. Διακρίθηκε επίσης στη λογοτεχνία και άφησε πολλά βιβλία, με πεζά και ποιήματα.

Πολέμησε στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, όπου έζησε τη βαρβαρότητα του πολέμου και επιστρέφοντας στη γενέτειρά του το 1924 προσχώρησε οριστικά στο εργατικό κίνημα. Στην Κατοχή η αυτονόητη θέση του ήταν στις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης και γι’ αυτή τη δράση του, με εντολή των Ιταλών, φυλακίστηκε στο στρατόπεδο της Λάρισας, όπου γνώρισε φωτισμένα μυαλά, όπως ο Δημήτρης Γληνός, ο Νίκος Καρβούνης και η Μαρία Ιορδανίδου.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Η απώλεια

Το μεγάλο χτύπημα, γι’ αυτόν και τη γυναίκα του τη Σμαράγδα, ήρθε την άνοιξη του 1962 όταν έχασε τον Σταμούλη του, τον μονάκριβο γιο του.

«Πέθανες και μου πέθανε/ Αγόρι μου η χαρά μου/τάφος το σπίτι μου έγινε/μνημούρι η καρδιά μου», έγραψε και έχοντας μάθει να αγωνίζεται έζησε με τον βουβό πόνο του ώς τον Ιούλη του 1979.

Ο Στάμος Στούρνας, όπως αναφέρει η ειδική έκδοση του 1968 του συλλόγου αρχιτεκτόνων, ήταν ένας χαρισματικός νέος. Γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1940 και από μικρός έδειξε τις ευαίσθητες χορδές της ψυχής του. Μαθητής του Δημοτικού διακρίθηκε στον διαγωνισμό έκθεσης γράφοντας για τη δασκάλα του. Είχε ιδιαίτερη κλίση στο σχέδιο και στα εννιά του χρόνια επιστράτευσε τη φαντασία του στο εικονογραφημένο παραμύθι του με τίτλο «Ο Πουκ και η συντροφιά του».

Εξαίρετος φοιτητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πολυτεχνείου, δεν περιορίστηκε μόνο στα σχέδια, αλλά λίγο πριν πεθάνει παρουσίασε τις προτάσεις του για τη βελτίωση του προγράμματος διδασκαλίας.

«Το ρίχνουμε στο ψευτοκαλλιτεχνιλίκι», παρατηρούσε εύστοχα και εξηγούσε ότι «μερικές φορές φτάνουμε στο σημείο να βλέπουμε τα σχέδια όχι σαν μέσο για την κατασκευή του αρχιτεκτονήματος, αλλά για αυτοσκοπό».

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Η δωρεά στη μνήμη του γιού τους

Το 1963 ο Κώστας και η Σμαράγδα Στούρνα δώρισαν το κτίριο στο Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών στη μνήμη του γιου τους. Σκοπός της δωρεάς ήταν η διαμόρφωση του κτιρίου σε Ξενώνα για τους σπουδαστές των Αρχιτεκτονικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, καθώς και της Σχολής Καλών Τεχνών.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Ο Σύλλογος δέχτηκε τη δωρεά και ανέλαβε την ολοκλήρωση του έργου, με την βεβαιότητα ότι θ’ αποτελέσει έναν πνευματικό πυρήνα στην περιοχή και θα εξασφαλίσει στους σπουδαστές ένα πολύτιμο εντευκτήριο για μελέτη και ανάπαυση.

Η ολοκλήρωση όμως αυτή, εκτός από την ίδρυση και οργάνωση της λειτουργίας του Ξενώνα, απαιτούσε πολλές άλλες εργασίες, γιατί το αρχοντικό ήταν αρκετά φθαρμένο από τους σεισμούς και την πολυκαιρία. Με το σκοπό αυτό, στις αρχές του 1964, συστήθηκε από τον Σύλλογο Επιτροπή – Εφορεία, η οποία ανέλαβε την προώθηση και διαχείριση του θέματος. Την ίδια εποχή σπουδαστές της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π., σαν προσφορά στη μνήμη του συναδέλφου τους, έκαμαν λεπτομερή αποτύπωση και φωτογράφιση του αρχοντικού και της γύρω περιοχής, εργασίες απαραίτητες για τη μελέτη των έργων επισκευής και αποκαταστάσεως.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Η Επιτροπή – Εφορεία από την αρχή έστρεψε τις προσπάθειές της στη συγκέντρωση χρημάτων για την πραγματοποίηση, σε πρώτο στάδιο, των βασικών εργασιών επισκευής και συντηρήσεως. Μέχρι το καλοκαίρι του 1967 συγκεντρώθηκε ποσό 480.000 δρχ. περίπου από δωρεές οργανισμών, εταιρειών, συλλόγων και ιδιωτών.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Μέσα στον ίδιο χρόνο με τα χρήματα αυτά, χάρη στη βοήθεια κλιμακίου της Επιτροπής εγκατεστημένου στο Βόλο και στη στατική μελέτη που έκαμε προσφορά στο Σύλλογο ο πολιτικός μηχανικός κ. Σ. Αγγελίδης, έγινε η αντισεισμική στερέωση όλου του κτιρίου και η αντικατάσταση των πατωμάτων με πλάκες μπετόν. Ακόμη, με τα ίδια χρήματα αγοράστηκαν τα υλικά για την αντικατάσταση της στέγης και τελείωσαν οι εργασίες ανακατασκευής, επιπλώσεως και συμπληρώσεως με βοηθητικούς χώρους ενός μικρού νεώτερου κτίσματος που βρίσκεται μέσα στο κτήμα.

Το αρχοντικό Ι.Χατζηαργύρη στην Άλλη Μεριά και η μεγάλη ιστορία του

Το αρχοντικό σήμερα

Σήμερα στον ξενώνα διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις και σεμινάρια από το σύλλογο ενώ στον Ξενώνα μπορούν να μείνουν  οι αρχιτέκτονες μέλη του ΣΑΔΑΣ -ΠΕΑ, και οι φοιτητές των αρχιτεκτονικών σχολών, κατόπιν αιτήσεώς τους.

Πηγή efsyn.gr sadas-pea.gr


Comments are closed.