Το σπίτι που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις 4 Μαρτίου 1851 δεν υπάρχει σήμερα.Πουλήθηκε και οι αγοραστές του το κατεδάφισαν.Ο Παπαδιαμάντης μεγάλωσε και πέθανε στο καινούργιο σπίτι που έχτισε ο πατέρας του το 1860, όπως αναφέρει η εντοιχισμένη επιγραφή σ’ένα τοίχο του.Αυτό το σπίτι απέχει 80 μέτρα από το ανατολικό λιμάνι της Σκιάθου και βρίσκεται σε ένα στενό δρόμο που είναι αδιέξοδος.
Είναι κτίσμα του 1860, αγροτικού τύπου, εμβαδού 75 τ.μ. και σ’ αυτό έζησε όλη η οικογένεια του παπα-Διαμαντή Εμμανουήλ, τα 5 παιδιά του (3 κορίτσια και 2 αγόρια) και η πρεσβυτέρα, μητέρα του Αλ. Παπαδιαμάντη, η Γκιουλώ (Αγγελικώ) Μωραΐτη-Παπαδιαμάντη.
Στον επάνω όροφο είναι τρία δωμάτια, οι κατοικήσιμοι χώροι, και έξω στο χαγιάτι είναι το καλοκαιρινό κουζινάκι του σπιτιού. Από την πλατεία Παπαδιαμάντη μια ξύλινη σκάλα στην ανατολική πλευρά του σπιτιού μας οδηγεί στο χαγιάτι και από αυτό εισερχόμαστε στο σπίτι.
Ότι αντικείμενα υπάρχουν σήμερα τα έχουν χαρίσει οι απόγονοι του συγγραφέα
Ό,τι αντικείμενα, έπιπλα και ρούχα υπάρχουν είναι αυτά που θέλησαν να χαρίσουν οι απόγονοι του συγγραφέα, που είναι ανήψια του, τα παιδιά δηλ. της παντρεμένης αδελφής του Ουρανίας Αλεξάνδρου και του αδελφού του Γιώργου Παπαδιαμάντη.
Στο χωλ συναντάμε αριστερά επάνω το εικονοστάσι με τα εικονίσματα, το καντηλάκι και το θυμιατό, δείγματα της βαθιάς θρησκευτικής ευλάβειας που υπήρχε στο σπίτι. Δεξιά είναι η μικρή κρεβατοκάμαρα, το δωματιάκι, όπου κοιμόταν ο συγγραφέας, όταν ερχόταν στο νησί του από την Αθήνα.
Τα αντικείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Στη μέση είναι το σαλόνι του σπιτιού με τον στολισμένο με υφαντά Σκιαθίτικο καναπέ, το γραφειάκι του κυρ-Αλέξανδρου, τις φωτογραφίες των γονιών του στον τοίχο και την προθήκη, όπου φυλάσσονται τα προσωπικά του αντικείμενα. Η πέννα του Αλ. Παπαδιαμάντη με την οποία έγραψε τα 180 διηγήματα, το μελανοδοχείο, το ψαλτήρι του και φωτοτυπίες χειρογράφων του.
Υπήρχαν σ’ αυτή την προθήκη κι άλλα 4 προσωπικά του αντικείμενα (το αμμοδοχείο, η σφραγίδα του, το κομπολόι του και η καπνοσακκούλα), αλλά δυστυχώς το Φεβρουάριο του 1999 για πρώτη φορά το σπίτι διαρρήχθηκε, βεβηλώθηκε από ιερόσυλους και εκλάπησαν αυτά τα αντικείμενα, για την τύχη των οποίων δεν έχουμε ως τώρα καμία είδηση.
Τέλος το τρίτο δωμάτιο ήταν το καθιστικό τους, το χειμωνιάτικο δωμάτιο με το τζάκι, τα μιντέρια (καναπές-κρεβάτι), το σοφρά (τραπέζι φαγητού), το μπαούλο για τα ρούχα τους, ένα γωνιαίο ντουλάπι, όπου έβαζαν το ψωμί και το φαγητό τους, κι ένα εντοιχισμένο ντουλάπι με διακοσμητικά αντικείμενα (παραδοσιακά πιάτα, κηροπήγια, το φλιτζανάκι του και το φαναράκι, που έπαιρνε ο κυρ-Αλέξανδρος για να βλέπει στο δρόμο).
Το δωμάτιο που άφησε την τελευταία του πνοή.
Σ’ αυτό εδώ το δωμάτιο, στην πλευρά αριστερά από το τζάκι, στις 2 προς 3 Ιανουαρίου 1911, άφησε την τελευταία του πνοή ο σπουδαίος ένοικος αυτού του σπιτιού, όντας 35 μέρες κατάκοιτος από γρίπη και πνευμονία.
Μία εσωτερική ξύλινη σκάλα οδηγεί στην αυλή και στο ισόγειο του σπιτιού, το οποίο χρησιμοποιούνταν από την οικογένεια ως αποθηκευτικός χώρος. Μετά το θάνατο του συγγραφέα,το σπίτι συνέχισε να κατοικείται από την οικογένεια και συγκεκριμένα από τις τρεις ανύπαντρες αδελφές του Αλέξναδρου Παπαδιαμάντη.
Το 1936 πουλήθηκε από τους κληρονόμους το 1940 σε δύο ιδιώτες Σκιαθίτες και στη συνέχεια να απαλλοτριωθεί το 1954 από το Δήμο Σκιάθου και να διασωθεί.
Το 1965 κρίθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Η χρήση του Μουσείου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη παραχωρήθηκε το 1993 στη Δημοτική Επιχείρηση “Αναπτυξιακή Σκιάθου”.
Πληροφορίες κειμένου και φωτογραφιών
mouseiopapadiamanti.blogspot.com